Ryzyko powikłań po wykonaniu nefrostomii

Nefrostomia jest procedurą medyczną o stosunkowo niskim ryzyku powikłań. Niemniej jednak, jak każda procedura inwazyjna, wiąże się ona z możliwością wystąpienia komplikacji. Najczęstsze powikłania to infekcje, krwawienia oraz przemieszczenie lub zatkanie cewnika. Ryzyko poważniejszych komplikacji, takich jak uszkodzenie naczyń krwionośnych czy narządów sąsiadujących, jest bardzo niskie dzięki wykorzystaniu technik obrazowych podczas zabiegu. W większości przypadków ewentualne powikłania można skutecznie kontrolować, jeśli zostaną odpowiednio wcześnie rozpoznane i leczone.

Infekcje są jednym z najczęstszych problemów, które mogą się pojawić po zabiegu. Rozwijają się zarówno w miejscu wprowadzenia cewnika, jak i w układzie moczowym. Objawy takie jak zaczerwienienie, obrzęk, ból czy gorączka wymagają pilnej konsultacji z lekarzem. Infekcje występują u około 1% pacjentów i w większości przypadków dobrze reagują na leczenie antybiotykami.

Krwawienia, które mogą wystąpić podczas lub po zabiegu, są kolejnym potencjalnym powikłaniem. Większość krwawień jest niewielka i ustępuje samoistnie, ale w około 1–3% przypadków może dojść do intensywniejszego krwawienia, które wymaga interwencji, takiej jak embolizacja naczynia. Poważne komplikacje, takie jak zgony spowodowane krwawieniem, są niezwykle rzadkie – zdarzają się u mniej niż 0,2% pacjentów (2 na 1000).

Innym możliwym problemem jest wyciek moczu. Zwykle wynika on z niewłaściwego ułożenia cewnika lub jego zatkania. Tego rodzaju problemy dotykają około 1% pacjentów i są łatwe do rozwiązania poprzez przepłukanie cewnika lub jego wymianę.

Przemieszczenie lub wypadnięcie cewnika zdarza się rzadko, u około 1% pacjentów. Zazwyczaj wynika to z przypadkowego szarpnięcia lub nadmiernego napięcia drenu, co może być spowodowane gwałtownymi ruchami lub brakiem odpowiedniej ochrony. Cewnik nefrostomijny jest zazwyczaj stabilizowany szwami przy skórze oraz dzięki swojej konstrukcji – końcówka w kształcie „świńskiego ogonka” zapobiega jego łatwemu wysunięciu. Aby zmniejszyć ryzyko przemieszczenia, ważne jest ostrożne obchodzenie się z drenem i unikanie nadmiernych naprężeń. Stabilizacja worka na mocz za pomocą pasków mocujących może również odciążyć dren i zapewnić większy komfort pacjentowi.

Rzadkie, ale możliwe są również bardziej poważne komplikacje, takie jak uszkodzenie sąsiadujących narządów, na przykład jelit lub naczyń krwionośnych. Dzięki zastosowaniu technik obrazowych, takich jak RTG czy USG, ryzyko takich uszkodzeń jest minimalne. W bardzo rzadkich przypadkach (1–3,6%) może dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych, wymagającego interwencji chirurgicznej lub embolizacji.

Reakcje alergiczne na środki kontrastowe, stosowane podczas zabiegu, również należą do rzadkich powikłań. Poważne reakcje, takie jak anafilaksja, występują u mniej niż 1 na 1000 pacjentów.

Aby zminimalizować ryzyko powikłań, pacjent jest dokładnie monitorowany po zabiegu. Kluczowe znaczenie ma regularna ocena stanu zdrowia, przestrzeganie zaleceń dotyczących pielęgnacji nefrostomii oraz utrzymanie odpowiedniego nawodnienia – przynajmniej 2 litrów płynów dziennie. Odpowiednia higiena, właściwa pielęgnacja cewnika i unikanie nagłych ruchów również odgrywają ważną rolę w prewencji komplikacji.

Źródła:

1. Rafal Turo, Seth Horsu, James Broome, Sanjay Das, Dev Mohan Gulur, Bo Pettersson, Gerard Doyle, Ninaad Awsare – “Complications of percutaneous nephrostomy in a district general hospital”
2. Dr Jim Koukounaras, Dr Stuart Lyon – “Inside Radiology: Nephrostomy”, dostęp online 18/12/2024: https://www.insideradiology.com.au/nephrostomy/
3. Won J. Lee MD, Uresh Patel MB, Smita Patel MD, George P. Pillari MD – „Emergency Percutaneous Nephrostomy: Results and Complications”